Κάθε φορά που θα ενσκήψει κάποια χιονιά στον τόπο μας γίνεται αναφορά ότι είναι πρωτοφανής ή έχει δεκαετίες να συμβεί κάτι παρόμοιο κλπ και ορισμένες φορές προκαλείται και κάποιος πανικός για κάτι επερχόμενο που όμως και παλαιότερα συνέβη και σε μεγαλύτερο βαθμό.
Oύτε πολιτικές είναι οι θερμοκρασίες λίγο κάτω ή λίγο πάνω από το μηδέν ούτε Σιβηρία ο τόπος μας.
Θα αναφερθώ σύντομα σε κάποιες χιονιές που έζησα στα χρόνια μου. Τα παλιά μου χρόνια όταν, ελαφρύ ή παχύ στρώμα χιονιού, σκέπαζε ορεινά χωριά, όπως π.χ. το Ασκύφου Σφακίων, οι άνθρωποι είχαν προετοιμασθεί με τα πρωτόγονα για εμάς μέσα τους για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση θεωρώντας την σαν κάτι φυσιολογικό για την ζωή τους. Ανηφοράδες, τζάκια, σόμπες, μαγκάλια, μιας και δεν υπήρχε ηλεκτρικό για τις σημερινές ανέσεις, και τα σύγκλινα διαθέσιμα.
Ετσι περίμεναν καρτερικά, και χωρίς γκρίνιες και υπερβολές, να λιώσουν τα χιόνια όσο χρονικό διάστημα και αν χρειαζόταν γι’ αυτό. Και όταν φτιάχτηκαν οι δρόμοι δεν υπήρχαν τα μηχανήματα. Την δεκαετία π.χ. του 1950 θυμάμαι αποκλεισμένο το Ασκύφου και πάνω από δέκα ημέρες και όταν άνοιγε ο δρόμος στο οροπέδιο Ομαλού περνούσε και μήνας να γίνει διάνοιξε αφού δεν υπήρχε εκεί παρά μόνο η καλύβα του αλησμόνητου Γιώργη Δρακουλάκη.
Στο Ασκύφου και Ομαλό φθάναμε πεζοπορόντας στο χιόνι ή με τα χιονοπέδιλα…
Την Πρωτομαγιά όμως του 1987 ένα μοναδικό γεγονός, που ούτε ποτέ πριν είχε συμβεί, ούτε μετά, συνέβηκε, στα χρονικά του οροπεδίου. Ξαφνική χιονοθύελλα “έστρωσε” στα δύο μέτρα το χιόνι και οι κτηνοτρόφοι, που λογικά είχαν ανέβει στη μαδάρα έπαθαν μεγάλη ζημιά. Μικροκτηνοτρόφος από Ροδωπού που είχε έλθει με εξηντα πρόβατα έφυγε μετά με την… κατσούνα του μόνο.
Ψηλά στου Καλλέργη, και αλλού, οι βοσκοί, με την καθοριστική βοήθεια του Ασυριακού Σήφη που έμενε στο καταφύγιο, κατάφεραν να ξεχιονήσουν μερικά κατσίκια. Στο Μαχί αντιλήφθηκα ένα κατσικάκι που παραπατούσε. Το μάζεψα και αναζητούσα τον ιδιοκτήτη του αλλά βοσκοί είπαν να το πάρω γιατί δεν μπορεί να βρεθεί και έτσι κατέληξε στο πορτ μπαγαζ μου και παιχνίδι στις κόρες μου.
Τον Χειμώνα πάλι του 2002 αποκλείστηκαν εκεί πολλοί Χανιώτες για ημέρες και το γλεντούσαν στα μαγαζιά ενώ κάποιοι με προβλήματα απομακρυνθηκαν με ελικόπτερο Σουπερ Πούμα.
Φωτογραφία από το χρονικό της Αγγ. Χαραλαμπάκη στο περιοδικό GO του 2002
Τον Φεβρουάριο του 2004 χιονοθύελλα έπληξε την πόλη των Χανίων και στην μεγάλη στροφή προς Προφήτη Ηλία – Ακρωτήρι εγκλωβίστηκαν περί τα εικοσιπέντε οχήματα μέχρι την άλλη ημέρα μεσημέρι που έγινε διάνοιξη ενώ το χιόνι παρέμεινε για τέσσερις ημέρες, στο δε Μοναστήρι του Γουβερνέτου είχε φθάσει το μισό μέτρο.
15-2-2004 Με… χιονοπέδιλα στη Μονή Γουβερνέτου
Χειμώνα του 1968 στον Λάκκο Καλλέργη Ομαλού και στο εκεί στρατόπεδο χειμερινής διαβίωσης καταδρομέων νυχτερινή χιονοθύελλα ανέβασε το χιόνι σε τρεις ώρες στα δυομισυ μέτρα με αποτέλεσμα να εγκαταλλείψουν τον χώρο και όλη την εγκατάσταση με καταφυγή στο περίπτερο Ξυλοσκάλου με δύο παγόπληκτους στρατιώτες.
Στο καταφύγιο Καλλέργη αποκλεισθήκαμε με σχολείο για τρεις ημέρες με εξωτερικές θερμοκρασίες μείον 13 βαθμούς. Και αρκετά άλλες αναμνήσεις από αυτόν τον λατρευτό τόπο, ακόμη και χιονισμένο, τον Ομαλό που λάτρεψα για χιλιάδες φορές από το 1952.
Αντώνης Πλυμάκης – Χανιώτικα νέα
