Το «Γερμανικό Πουλί» ή «Κακό πουλί», όπως αποκαλούσαν την τοποθεσία οι κάτοικοι των Χανίων, ένα κακόγουστο έργο, εφάμιλλο της ναζιστικής «αισθητικής», αποτελεί μνημείο της βαρβαρότητας και του σκοταδισμού, με τον οποίο ταυτίστηκε το πέρασμα των Ναζί από την Ελλάδα και την Κρήτη.
Η αρχιτεκτονική του θανάτου αποτυπώθηκε ακόμα στην «τέχνη» της λεηλασίας, της καταλήστευσης και της καταστροφής μεγάλου μέρους του εθνικού, ορυκτού, αρχαιολογικού και καλλιτεχνικού πλούτου της χώρας μας, που πήρε πρωτοφανείς διαστάσεις στα ιστορικά χρονικά.
Πριν μερικά χρόνια μία ισχυρή καταιγίδα γκρέμισε το «Γερμανικό Πουλί», το οποίο όπως και τόσα άλλα μνημεία της φρίκης που προκάλεσαν τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, παρέμενε ασυντήρητο και ξεχασμένο.
«Ασυντήρητη» και ξεχασμένη, όμως, έμεινε για δεκαετίες και η ιστορία της αντίστασης απέναντι στο φασισμό.
Τον Αύγουστο του 1942 ο – διορισμένος από τους Ναζί – κατοχικός πρωθυπουργός Τσολάκογλου επισκέφθηκε την Κρήτη. Πρώτη του ενέργεια ήταν να επισκεφθεί το μνημείο που είχαν ανεγείρει οι Γερμανοί στα Χανιά και να καταθέσει στεφάνι στη μνήμη των εισβολέων.
Οι άνθρωποι που πλαισίωσαν στην κατοχή τις κυβερνήσεις των δοσίλογων, οι μαυραγορίτες και οι κουκουλοφόροι που κατέδιδαν αγωνιστές, οι Σουμπερίτες και οι Χίτες, αποτέλεσαν τον σκληρό πυρήνα του κράτους στην μεταπολεμική Ελλάδα.
Όταν σε ολόκληρο τον κόσμο οι συνεργάτες των Ναζί κάθονταν στο σκαμνί και δικάζονταν για τα ατελείωτα εγκλήματα σε βάρος της ανθρωπότητας, στη χώρα μας δικάζονταν οι αγωνιστές της αντίστασης!
Στα Χανιά ιδιαίτερα είναι γνωστό πως συνέβη μία παγκόσμια πρωτοτυπία, καθώς τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής – σε συνεννόηση με την Αγγλία – αποχώρησαν πολύ καιρό μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας και πάντως μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου! Γνωστό είναι επίσης και το γεγονός ότι η Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα αναγνωρίστηκε από την Πολιτεία μόλις το 1982 (κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου), τρεις δεκαετίες έπειτα από το τέλος του πολέμου!
Τα μνημεία που λείπουν…
Δίπλα στο «Γερμανικό Πουλί», ίσως, θα έπρεπε να είχε ανεγερθεί ένα μνημείο αντίστοιχο με αυτό των Καλαβρύτων. Στην μαρμάρινη πλάκα θα έπρεπε να αναγράφονταν τα ονόματα των εκτελεσμένων παιδιών, των γυναικών και των ανδρών-θυμάτων της ναζιστικής βαρβαρότητας. Τα ονόματα των ανθρώπων που δολοφονήθηκαν στους βομβαρδισμούς της γερμανικής αεροπορίας, που μετέτρεψαν σε ερείπια τα Χανιά, το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο.
Μια μαρμάρινη πλάκα κι ένα καντήλι, σαν ελάχιστος φόρος τιμής στους εκτελεσμένους κατοίκους από την Κάνδανο, τη Βιάνο και το Κοντομαρί, την Πηγή, την Αδέλη, το Λουτρό, το Παλαιοχώρι, τη Ραμνή.
Μια μαρμάρινη πλάκα χαραγμένη με το αίμα των ανθρώπων…
Ο δρόμος με τα στιβανάδικα, μετά το βομβαρδισμό των Χανίων από τους Ναζί
Αλικανός, Βατόλικος, Σκηνές, Μουρνιές, Μύρτα, Κάτω Σίμη, αλλά και Σούγια, Λειβαδά, Κωστογέρακο, Γδόχτα, Ανώγεια, Βρύνες, Σαχτουρία, Άγιοι Δέκα, Γογκολές, Βελή, Βασιλική, Άγιος Αντώνης, Καλή Συκιά, Μυσίρια, Κουφό, Μεσκλά…
Στέρνες, Περιβόλια, Σκινέ, Φουρνέ, Ν. Ρούματα, Θρούνι, Καράνο, Σκαφιδάκια, Ξηρόκαμπος, Μαγαρικάρι, Λοχρά, Μαλάθυρο, Γουρνόλακκος, Λιβαδιώτικό Βουνό, Αμιρά, Βαχό, Καλάμι, Πεύκο…
Συκολόγο, Ριζά, Μύθοι, Λειβαδάς, Σύμη, Βορίζια, Καμάρες, Σίσαρχα, Σκούρβουλα, Δαμάστα, Μάραθος, Αμαριώτικα χωριά, Αγυιά, Τοπόλια Κισσάμου …
Ατέλειωτος ο κατάλογος με τα χωριά, τις μαρτυρικές τοποθεσίες και τις πόλεις της Κρήτης, που περιμένουν – σαν «μνημεία της λησμονιάς» – να χαραχτούν τα ονόματά τους εκεί όπου έμπηγε τα νύχια του το «Γερμανικό Πουλί». Και στη βάση του, ίσως, θα έπρεπε να τοποθετηθεί ένα αντίγραφο του στύλου των εκτελέσεων, που φυλάσσεται στο Ιστορικό Αρχείο της Κρήτης. Του στύλου, πάνω στον οποίο άφησαν την τελευταία τους πνοή εκατοντάδες ακόμα αγωνιστές της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ.
Για να μη γίνει η ιστορία μας «μνημείο της λησμονιάς»! Για να μην ζήσουμε ξανά τη φρίκη του φασισμού.
Γράφει ο συγγραφέας Χρήστος Τσαντής
