Τα Χανιά εκτός από των Αιγυπτιακό φάρο είναι γνωστό και για τα Ενετικά τείχη που περιτριγυρίζουν την παλιά πόλη.
Σήμερα ένα μεγάλο μέρος δεν υπάρχει, ένα άλλο μέρος είναι κρυμμένο και μόνο η ανατολική τάφρο και δυτική τάφρος είναι ορατή.
Με την βοήθεια του Chania aerial creations θα περιηγηθούμε από ψηλά στα Ενετικά τείχη των Χανίων, ανακαλύπτοντας σημεία της πόλης που έχουν κρυφτεί.
Ιστορία
Οι Ενετοί ανοικοδόμησαν κι εποίκησαν τη πόλη το 1252. Αρχικά εγκαταστάθηκαν στο βυζαντινό Καστέλι, κτίζοντας την Μητρόπολή τους Santa Maria, το παλάτι του ρετούρη (νομάρχη) και τις κατοικίες των αξιωματούχων, ενώ στους πρόποδες του λόφου άρχισαν να σχηματίζονται οι πρώτοι βούργοι, δηλαδή συνοικίες πολιτών με διάφορα επαγγέλματα. Αυτούς τους κατέστρεψαν το 1266 οι Γενουάτες με αρχηγό τον Obertino Doria. Έτσι, η ανάγκη να οχυρωθεί η πόλη, πέρα από την οχύρωση του Καστελιού, ήταν ολοφάνερη. Οι φεουδάρχες ζητούσαν από την Κεντρική εξουσία της Βενετίας να χτιστεί ένα περίβολος τειχών που να περιλαμβάνει όλη την πόλη, όπως είχε αναπτυχθεί ως τότε.
Η κατασκευή των νέων τειχών άρχισε το 1536 και ολοκληρώθηκε σε 32 χρόνια (1568), έπειτα από κάποιες προσθήκες των Savorgnan και του Capital General Renier (1563). Για να κτιστούν τα τείχη απαιτήθηκαν 13.936 αγγαρείες. Κάθε αγγαρεία ήταν 12 και 18 ημέρες για όσους κατάγονταν από ορεινές και πεδινές περιοχές, αντίστοιχα. Οι εργάτες στην αρχή πληρώνονταν με 4-8 σολτίνια, ενώ αργότερα δεν έπαιρναν τίποτα, τρώγοντας μόνο ελιές, χαρούπια και νερό. Η συνολική δαπάνη των τειχών, μαζί με τη δαπάνη της ανέγερσης του φρουρίου της Θόδωρου, ανήλθε στα 87.000 δουκάτα. Τα τείχη, με σχήμα σχεδόν τετράγωνο, εκτείνονταν σε μια περίμετρο 3.085 μ., ενώ μια τάφρος μήκους 1.942 μ., βάθους 10 και πλάτους 50 μ., εκτεινόταν παράλληλα με τα τείχη. Επίσης, υπήρχαν 4 προμαχώνες στις γωνιές του τείχους, με έναν επιπρομαχώνα σε κάθε έναν από αυτούς.
•Από τον προμαχώνα Santa Luccia, το τείχος στρέφεται βόρεια, προς τη θάλασσα, όπου υπάρχει ο προμαχώνας Sabbionara ή Monecigo με τον επιπρομαχώνα Revelino Michel. Ο προμαχώνας διατηρεί μέχρι σήμερα το ανάλογο τουρκικό όνομα Κουμ – Καπί (Kum Kapisi = Πύλη της Άμμου), βρίσκεται στη ΒΑ γωνιά των ενετικών οχυρώσεων και είναι εξολοκλήρου κτισμένος μέσα στη θάλασσα. Στο μέτωπο του προμαχώνα σώζεται κυκλικό έμβλημα με το λιοντάρι του Αγίου Μάρκου και οικόσημα. Η πύλη είναι η μοναδική που σώζεται σήμερα, τροποποιημένη ως προς την εξωτερική της όψη στα χρόνια της Τουρκοκρατίας οπότε μειώθηκαν οι διαστάσεις της.
Οι προμαχώνες συνδέονταν μεταξύ τους με ισχυρά μεσοπύργια. Το μεσοπύργιο της νότιας πλευράς, επειδή ήταν μακρύ, χωρίστηκε με μια piattaforma σε δύο μέρη, που βρισκόταν εκεί που σήμερα είναι το μέγαρο του Φιλολογικού Συλλόγου «ο Χρυσόστομος». Η piattaforma αυτή βρισκόταν ανάμεσα στους επιπρομαχώνες Della Mantona και τον San Giovanni. Από την πλευρά της θάλασσας δεν υπήρχε τείχος, γιατί η πόλη προστατευόταν από τον λιμενοβραχίονα που είχε μήκος 337 μ. Οι επιχωματώσεις που χρειάσθηκαν έγιναν από τον ρετούρη Leonardo Loredan και κτίστηκε η πύλη Retimiota (του Ρεθύμνου) στη δυτική πλευρά της piattaforma, και ονομάστηκε έτσι γιατί από εδώ ξεκινούσε ο δρόμος για το Ρέθυμνο. Μια άλλη πύλη υπήρχε στην ανατολική πλευρά του τείχους. Ήταν η πύλη της Άμμου (sabionera), ενώ στη δυτική πλευρά του υπήρχε το Porto San Salvatore. Και οι τρεις πύλες άνοιγαν κατευθείαν προς τα έξω, χωρίς προστασία από τους προμαχώνες, όπως συνέβαινε στον Χάνδακα. Το Κάστρο των Χανίων, 15 χρόνια πριν την άλωσή του από τους Τούρκους (1630), είχε 319 κανόνια, 30.695 μπάλες και 413.274 λίμπρες μπαρούτι. Παρά την ισχυρή αυτή οχύρωση, ο στρατηγός Del Monte το 1591 έκρινε ότι η πόλη ήταν ανίσχυρη και πρότεινε να εγκαταλειφθεί και να μεταφερθεί στη θέση της αρχαίας Άπτερας, στο λόφο του Παλαιόκαστρου. Κατά τον Del Monte, οι αδυναμίες της οχύρωσης της πόλης ήταν οι πολύ οξείες γωνίες του τείχους που άφηναν ακάλυπτες πλευρές, οι στενές επιχωματώσεις και οι μικροί επιπρομαχώνες. Η πρόταση αυτή δεν έγινε ποτέ αποδεκτή. Οι Τούρκοι κατέλαβαν τα Χανιά στις 22 Αυγούστου 1645, ανοίγοντας ρήγμα στο τείχος, στο προμαχώνα Shiavo. Αμέσως αναστήλωσαν τα κατεστραμμένα τείχη και μετά τα ανακαίνισαν, τα εκσυγχρόνισαν και τα εφοδίασαν με όσες εγκαταστάσεις χρειάζονταν. Μετονόμασαν την πύλη της αμμουδιάς σε Κουμ Καπί και τη Retimiota σε Καλέ Καπισί (πόρτα φρουρίου). Από τη μέσα μεριά της Retimiota έκτισαν το τζαμί Χουσεΐν Πασά, από τον μιναρέ του οποίου δινόταν η διαταγή για το κλείσιμο της πόρτας. Από αυτή την πύλη έφυγε και ο τελευταίος Τούρκος στρατιώτης των Χανίων στις 3 Νοεμβρίου του 1898. Μπροστά στην πύλη Καλέ Καπισί υπήρχε μια πλατεία, αυτή που σήμερα λέγεται Κοτζάμπαση, σε μια μουριά της οποίας οι Τούρκοι κρεμούσαν τους Χριστιανούς. Εδώ κρέμασαν τον επίσκοπο Κισάμου Μελχισεδέκ το 1821.
Τα τείχη του κάστρου των Χανίων ήταν σε καλή κατάσταση μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, όταν άρχισαν να γκρεμίζονται για να πάρουν τη θέση τους σπίτια και πολυκατοικίες. Σήμερα δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα από τη νότια πλευρά τους, ενώ μπορείτε να δείτε μερικά τμήματα τους στη δυτική πλευρά τους (προμαχώνας Shiavo, επιπρομαχώνας Lando, προμαχώνας San Salvatore ή Φιρκάς).
Πληροφορίες: history-pages.blogspot.gr
