Μεγάλωσε μαζί με τον παππού του, γνώρισε τη ζωή, περπάτησε στην εφηβεία και ανδρώθηκε μέσα από έναν αξιακό κώδικα ο οποίος αρχή και τέλος έχει τον άνθρωπο. Ο Γιώργος Παπαδόσηφος εγγονός του Γιάννη Παπαδόσηφου, του ανθρώπου ο οποίος μη μπoρώντας να δεχτεί ότι ο γιος του Μανόλης, σκοτώθηκε από σφαίρα κατά τη διάρκεια μίας παρεξήγησης από τον Γιάννη Βενιεράκη το 1983, πήρε τον νόμο στα χέρια του και μέσα στη δικαστική αίθουσα σκότωσε το φονιά του γιου του.
Θεολόγος, πολιτικό προσωπικό στην Ιερά Μονή Αρκαδίου και εντεταλμένος Σύμβουλος Εθελοντισμού στο δήμο Ρεθύμνης, ο Γιώργος Παπαδόσηφος, όπως εξιστορεί στα ‘‘Χανιώτικα νέα’’, έχει μνήμες έντονες από το μεγάλο τραπέζι στις φυλακές Κορυδαλλού και μετέπειτα των φυλακών της Αγιάς, εκεί όπου ο παππούς ο Γιάννης «…με τα δάκρυα μας έδειχνε την αγάπη του, με αυτά μας καθοδηγούσε για τα βήματα μας. Εμείς μεγαλώσαμε με τον παππού, κοιμόμασταν στο ίδιο δωμάτιο εγώ, τα αδέρφια, ο παππούς. Ίσως εκεί οφείλεται η παραπάνω ευαισθησία που έχω για τους ηλικιωμένους ανθρώπους».
Απλώνοντας τις μνήμες του, μας αφηγείται πως το 1994 που ο παππούς επέστρεψε στο χωριό από τη φυλακή, σε ηλικία 9 ετών ο ίδιος, είδαν να ξαναμπαίνει στο χώρο, ο πατέρας όλης της οικογένειας. «Υπήρξε μία ηγετική μορφή για όλους μας, για την ευρύτερη οικογένεια των Παπαδόσηφων, όχι διότι είχε πράξει αυτό που τον οδήγησε στη φυλακή αλλά διότι ήταν ένας ακριβοδίκαιος άνθρωπος, πολύ εργατικός, αγρότης με σεβασμό στη γη και τα πλάsματα της και σημειωτέο, ποτέ του δεν είχε παίξει μπαλωθιά. Γεννήθηκε στον Καλλικράτη Σφακίων 1925 σε μία οικογένεια με 13 αδέρφια, μεγάλωσε στον Πρασσέ Ρεθύμνου από όπου ήταν η μητέρα του κι αργότερα έκλεψε τη γιαγιά μου Μαίρη Γιουλούντα το 1947 και ζήσανε στο Ενετικό χωριό κοντά στο Ρέθυμνο το Γιαννούδη όπου απέκτησαν 5 παιδιά».
Μας αναφέρει ότι πιστεύει δυνατά στην κουβέντα των παλιών, «όποιος δεν έχει γέρο να αγοράσει» διότι οι γερόντοι μας -όπως υποστηρίζει- έχουν όλο το απαύγασμα της ζωής να σου δωρίσουν για να πορευτεί ο νέος ή νέα στη ζωή τους. «Από τον παππού μάθαμε για την αγάπη στον άνθρωπο και την εργατικότητα. Από τον ίδιο μάθαμε να μην ξανοίγουμε τίποτα πέρα από τα του οίκου μας και να μη βάνουμε στα χείλη μας τις ζωές των άλλων.
Ήταν ο άνθρωπος του Σασμού που πάντα συμφιλίωνε τον κόσμο, ο παππούς Γιάννης Παπαδόσηφος, που ακόμα και σήμερα επηρεάζει τις ζωές μας. Για παράδειγμα νιώθω την υποχρέωση να βρίσκω πάντα διεξόδους σε κάθε πρόβλημα και να απέχω από τα άκρα. Διότι ο παππούς δεν ήταν άνθρωπος των άκρων, αυτός ήταν κι ο λόγος που πριν ακόμα το έγκλημα, είχε κοινωνική αναγνώριση στους καιρούς εκείνης φυσικά της εποχής».
ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟΝ
Μοιράζεται με τα ‘‘Χανιώτικα νέα’’ στιγμές της ζωής του παππού του λέγοντας πως, το 1941 που οι Γερμανοί έπεσαν στην Κρήτη, με τον πατέρα του Εμμανουήλ Παπαδόσηφο συμμετείχαν στη Μάχη της Κρήτης, όπου σκότωσαν δύο Γερμανούς στην περιοχή των Μυσσιρίων.
«Είχε αναπτύξει την αγάπη του για την Κρήτη, την Ελλάδα και ως Βενιζελικός μας δίδαξε για την αγάπη στην πατρίδα, στην ελευθερία, στον άνθρωπο. Οι παλιοί μας είχαν κώδικες αξιακούς που βοήθησαν τις κοινωνίες μας να προχωρήσουν μπρος τα μπρος. Και δεν θα βγάλω ποτέ από μέσα μου, τη δύναμη που είχε και έχει αυτή η κουβέντα, το λόγω τιμής. Σήμερα λείπει στους περισσότερους εξ ημών και μαζί με τη χειραψία που σβύνει κι αυτή, νιώθω ότι σιγά σιγά μία Κρήτη χάνεται. Αυτό με προβληματίζει έντονα».
«ΔΕΝ ΜΙΛΟΥΣΕ ΓΙΑ ΤΟ ΦΟΝΙΚΟ»
Σχετικά με το φονικό, όπως είπε ο Γιώργος Παπαδόσηφος, «Ο παππούς δεν μιλούσε ποτέ για αυτή την περίοδο της ζωής του. Μου είπε, το αίμα έκλεισε με το αίμα… Καμιά άλλη συνέχεια. Μας έλεγε πάντα να είμαστε προσεχτικοί σε πράξεις και κουβέντες, ποτέ προκλητικοί, κάνοντας μου τεράστια εντύπωση σεβασμού, όταν τον άκουγα να ψιθυρίζει πως, αυτοί κλαίνε το παλικάρι τους και εμείς το δικό μας».
Ο παππούς και οι περισσότεροι άνδρες εκείνων των χρόνων ζυμώθηκαν με δουλειά, βάσανα αλλά και πάθη για τη περπατησιά τους, αναφέρει ο εγγονός του Παπαδόσηφου εξηγώντας την άποψη του πως: «Αυτά όλα χτίζανε σοβαρές και σοφές προσωπικότητες. Αυτό που κοιτούσε στην ανατροφή μας ο παππούς ήταν να μη μας δημιουργήσει έναν λανθάνων εγωισμό, μέσα από το δικό του δύσκολο βίωμα.
Ο παππούς παράλληλα έζησε στο Ρέθυμνο στον ίδιο τόπο με την οικογένεια Βενιεράκη, χωρίς να υπάρξει κάποια πρόκληση από καμία πλευρά. Βλέπανε και ακόμα γίνεται με τους απογόνους αυτό, ο ένας τον άλλον, σε μία μικρή κοινωνία, έναν μικρό τόπο, αλλά ποτέ δε δημιουργήθηκε κάποιο πρόβλημα. Οι γονείς του Γιάννη Βενιεράκη έχουν αποβιώσει και οι δύο όπως και ο αδερφός που είχε. Υπάρχουν όμως τα ανίψια του, αλλά ποτέ δεν υπήρξε η παραμικρή πρόκληση.
Μακάρι να μη γινόταν ούτε το ένα φονικό ούτε το άλλο και να μπορούσαμε να είχαμε την απόλυτη γαλήνη στις σκέψεις μας. Όμως έγινε, το πρόβλημα το έλυσαν οι δύο πατεράδες που όπως έλεγε ο παππούς, έχουμε σιωπή και σεβασμό γιατί έχουμε κι οι δυο μας θαμμένα τα κοπέλια μας».
Προσωπικά, σήμερα πια όπως άλλωστε επιτάσσουν τέτοιες καταστάσεις, σέβομαι τη χωρική απόσταση και τους ανθρώπους της οικογένειας Βενιεράκη, δεν έχουμε επαφές και πιστεύω ότι αυτό δείχνει πως είναι το σωστό, μετά από μία βεντέτα που έχει τους δικούς της άγραφους νόμους στην Κρήτη. Τους οποίους οφείλουμε να σεβόμαστε και κυρίως αυτόν που αφορά στη μη πρόκληση.
Άλλωστε ο ίδιος ο παππούς, μας είχε διδάξει ότι σε κάθε πράξη μας, οφείλουμε να σεβόμαστε τη φωνή της ψυχής μας χωρίς εμείς να φωνάζουμε προς τα έξω. Ο ίδιος για το φονικό είχε πει πως, δεν ήταν ανδραγάθημα. Μίλησε η ψυχή του, το χρέος όπως έλεγε στο γιο του Μανόλη και μετά επικράτησε η απόλυτη σιωπή».
Όπως μας εκμυστηρεύτηκε στην κουβέντα μας, τον Γιάννη Παπαδόσηφο, μετά το φονικό και τα χρόνια στην φυλακή, τον περίμενε μία άλλη ζωή, πιο κλειστή, με τεράστια οικονομικά προβλήματα, χωρίς εργασία και αρκετή εσωτερικότητα. «Ό,τι μας συνέβη ήταν μία πράξη οικογενειακή… Αυτό έπρεπε να γίνει κι αυτό έγινε… Δεν πρέπει να ηρωοποιούμε τέτοιες καταστάσεις, διότι τότε στέλνουμε λάθος μήνυμα», έλεγε στον εγγονό του ο Γιάννης Παπαδόσηφος. Μας είπε επίσης ότι ο ίδιος στα ανίψια του τον Γιάννη και τον Γιώργη, τους μιλάει για μάτια και ψυχή ανοιχτή. «Δεν είμαι ούτε προγονόπληκτος μήτε προοδόπληκτος.
Δεν θέλω να φτάσουμε στα άκρα ούτε προς τους προγόνους μας ούτε προς την πρόοδο. Υπάρχει η μέση οδός που οδηγεί σε έναν όμορφο κόσμο. Όπως η αγάπη προς την οικογένεια, ο σεβασμός στους γονείς μας, στους δασκάλους μας, απλά και μόνο για να μην έχουμε την αγωνία για τα νέα παιδιά με όλα αυτά που βλέπουμε και συμβαίνουν στην νεολαία. Έχουμε ευθύνη όλοι μας στην εξέλιξη και την πορεία των νέων παιδιών. Αυτό που έλεγε ο παππούς μου δηλαδή. Μιλούσε για έλεγχο με ταυτόχρονη ελευθερία, χωρίς να πνίγονται τα παιδιά και να ασφυκτιούν από την προστασία των γονιών».
Κλείνοντας την κουβέντα μας, ρωτησαμε τον Γιώργο Παπαδόσηφο, αν βρισκόταν σήμερα απέναντι στον παππού του Γιάννη που έφυγε από τη ζωή το 2012, τι θα του έλεγε.
«Ο παππούς γνωρίζει όλα όσα θα ήθελα να του πω. Όμως επειδή ποτέ δεν του φίλησα το δεξί του χέρι, θα ήθελα να του το φιλήσω ως ένα ευχαριστώ για τα βήματα της ζωής μου».
Μιχαήλ Λαμπαθάκης – Χανιώτικα νέα
